रिलायन्सची 'एआय' क्रांती: गुगल, मेटाच्या साथीने भारताचे तंत्रज्ञान भविष्य घडवणार
एआयच्या पायाभरणीसाठी चार स्तंभांची योजना
रिलायन्स इंटेलिजन्सची स्थापना चार मुख्य उद्दिष्टांवर आधारित आहे, ज्यामुळे एआयचा वापर केवळ मोठ्या कंपन्यांसाठीच नाही, तर प्रत्येक सामान्य भारतीयासाठी सोपा आणि परवडणारा होईल.
पायभूत सुविधांचा विकास: एआयची शक्ती प्रचंड असते आणि त्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर डेटा सेंटर्सची गरज असते. रिलायन्सने जामनगर येथे जगातील सर्वात मोठ्या आणि हरित ऊर्जेवर चालणाऱ्या 'गिगा-वॉट-स्केल' एआय-रेडी डेटा सेंटर्सची उभारणी सुरू केली आहे. यामुळे, भारताला डेटा स्टोरेजसाठी परदेशी कंपन्यांवर अवलंबून राहावे लागणार नाही आणि डेटाची सुरक्षा सुनिश्चित होईल.
जागतिक भागीदारी: तंत्रज्ञानाच्या शर्यतीत एकट्याने धावणे शक्य नाही. म्हणूनच, रिलायन्सने गुगल (Google) आणि मेटा (Meta) या दोन जागतिक तंत्रज्ञान कंपन्यांशी हातमिळवणी केली आहे. या भागीदारीमुळे रिलायन्सला त्यांच्या अत्याधुनिक मॉडेल्स आणि तंत्रज्ञानाचा थेट लाभ मिळणार आहे.
'एआय फॉर इंडिया' निर्मिती: रिलायन्सचे मुख्य उद्दिष्ट हे सर्वसामान्यांसाठी एआयचा वापर सुलभ करणे आहे. शिक्षण, आरोग्यसेवा, आणि कृषी यांसारख्या क्षेत्रांसाठी विशेष एआय सेवा तयार केल्या जातील. यामुळे, शेतकऱ्याला पिकांसाठी योग्य मार्गदर्शन मिळेल किंवा विद्यार्थ्याला वैयक्तिकृत शिक्षणाचा अनुभव घेता येईल.
प्रतिभेला प्रोत्साहन: भारतामध्ये एआय संशोधक आणि अभियंते यांचा मोठा समूह आहे. रिलायन्स इंटेलिजन्स या प्रतिभेला एक असे व्यासपीठ देईल, जिथे ते नवनवीन कल्पनांना वास्तवात आणू शकतील. यामुळे भारत एआय संशोधनाचे एक जागतिक केंद्र बनेल.
गुगल आणि मेटा यांच्यासोबतचे 'एआय' समीकरण
रिलायन्स आणि गुगल-मेटा यांच्या भागीदारीचे स्वरूप अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
गुगल आणि 'जेमिनी' (Gemini): गुगल आपल्या शक्तिशाली 'जेमिनी' एआय मॉडेल रिलायन्सच्या व्यवसायांसाठी उपलब्ध करून देईल. याचा अर्थ, 'जियो'च्या सेवांमध्ये 'जेमिनी' ची बुद्धिमत्ता समाविष्ट होईल. याशिवाय, जामनगर येथे गुगल स्वतःचा हरित ऊर्जेवर चालणारा क्लाऊड प्रदेश (cloud region) स्थापित करणार आहे.
मेटा आणि 'लामा' (Llama): मेटासोबतच्या भागीदारीत, रिलायन्स 'लामा' मॉडेलवर आधारित ओपन-सोर्स एआय प्लॅटफॉर्म तयार करत आहे. यामुळे लहान व्यावसायिक आणि स्टार्टअप कंपन्यांना कमी खर्चात एआयचा वापर करता येईल. ही भागीदारी प्रत्येक भारतीयासाठी 'सुपरइंटेलिजन्स' उपलब्ध करून देण्याच्या दिशेने एक मोठे पाऊल आहे.
'जियोएआय क्लाऊड' आणि 'जियोपीसी': प्रत्येकासाठी तंत्रज्ञान
या महत्त्वाकांक्षी घोषणेसोबतच रिलायन्सने दोन नवीन उत्पादनांची देखील माहिती दिली आहे, जे सामान्य माणसाचे आयुष्य बदलू शकतात:
जियोएआय क्लाऊड (JioAI Cloud): हे केवळ डेटा स्टोअर करण्याचे साधन नसून, एक 'एआय-आधारित मेमरी कंपॅनियन' असेल. तुम्ही फक्त बोलून किंवा प्रश्न विचारून तुमच्या हजारो फोटोंमधून एखादा विशिष्ट फोटो किंवा व्हिडिओ शोधू शकता.
जियोपीसी (JioPC): हे एक असे उपकरण आहे जे तुमच्या घरातील कोणत्याही टीव्ही किंवा स्क्रीनला 'एआय-रेडी' कॉम्प्युटरमध्ये रूपांतरित करेल. यामुळे, कोणताही सामान्य माणूस अगदी कमी खर्चात शक्तिशाली संगणकाचा उपयोग करू शकेल.
निष्कर्ष: भारताच्या एआय भविष्याची सुरुवात
रिलायन्सची ही वाटचाल केवळ त्यांच्या व्यवसायासाठीच नाही, तर संपूर्ण देशासाठी एआयचे दरवाजे उघडणारी आहे. गुगल आणि मेटासारख्या जागतिक कंपन्यांसोबतची ही भागीदारी भारताला एआयच्या जागतिक शर्यतीत आघाडीवर आणेल. यातून निर्माण होणाऱ्या रोजगाराच्या संधी आणि नवीन उद्योगांमुळे भारतीय अर्थव्यवस्था अधिक मजबूत होईल, यात शंका नाही.
