AI : एक हिमनग
date -23-4-2025आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) म्हणजे मानवतेने घडवलेली एक जादू आहे, पण तिचं भविष्य आपल्या निर्णयांवर अवलंबून आहे. आज आपण अशा एका वळणावर उभे आहोत, जिथून पुढे जाऊन AI आपली मदत करणारी शक्ती ठरू शकते… किंवा आपल्यालाच मागे टाकणारी.
लेखात सांगितलं आहे की AI म्हणजे एखादा हिमनग आहे – वरचं जे दिसतं, ते फारच कमी आहे; आतमध्ये काय घडतं, हे आपण जाणूनच घेत नाही. हे तंत्रज्ञान आपल्या हातात आहे, पण त्याचं नियंत्रण मोठ्या कंपन्या आणि सरकारांकडे एकवटत चाललं आहे. यामुळे सामान्य लोकांना मिळणारे फायदे मर्यादितच राहतात.
पण एक आशेचा किरण आहे – “स्वायत्त AI”. म्हणजे असा कृत्रिम बुद्धिमत्ता प्रणालीचा विकास, जो एखाद्या देशाने आपल्या लोकांच्या गरजा, माहिती, आणि संसाधनांवर आधारित केला असेल. हे एखाद्या राष्ट्रासाठी आत्मनिर्भरतेचं प्रतीक ठरू शकतं.
आज सरकारांना हे उमगलंय की काही मोजक्या कंपन्यांवर अवलंबून राहणं धोकादायक आहे. AI चे निर्णय अनेकदा पक्षपाती, अपारदर्शक आणि असुरक्षित ठरू शकतात. म्हणूनच अनेक देश स्वायत्त AI कडे वळत आहेत – जिथे निर्णयांची जबाबदारी, पारदर्शकता आणि नैतिकतेचा विचार केला जाईल.
या प्रवासात महत्त्वाचं हे आहे की AI आपल्याला चालवणार नाही, तर आपणच तिला दिशा देणार. म्हणूनच, आजचा काळ आपल्या सजगतेचा, आपली मूल्यं आणि स्वायत्तता जपण्याचा आहे. कारण भविष्यातली AI – ती संप्रभु, मुक्त आणि आपल्या हातात असणारी असावी, असं आपण सगळ्यांनी मिळून ठरवायचं आहे.